Русский
English
Оҷонси байналмилалии энержӣ афзоиши ҳиссаи манбаҳои барқароршавандаи энергия дар тавлиди нерӯи барқ дар ҷаҳонро дар панҷ сол то 30% (тибқи натиҷаҳои соли 2017 – 24%) ё то 1-1,3 ТВт пешбинӣ кардааст. Тибқи иттилои Bloomberg, ин ҳаҷмҳо бо иншоотҳои мавҷудаи энергияи барқароршаванда дар 40 соли охир сохташуда муқоисашавандаанд. Барои ба кор андохтани боз як терватт энергияи барқароршаванда ба ҷаҳон ҳамагӣ панҷ сол лозим аст.
Тибқи гузориши нави IEA, тавлиди нерӯи офтоб то соли 2023 се баробар афзоиш хоҳад ёфт (афзоиш дар ин сегмент дар панҷ соли оянда 575 ГВт), нерӯи шамол – 60% (324 ГВт) ва нерӯи обӣ – 12,4% (дар 125 ГВт). Чин дар ин солҳо бузургтарин истеъмолкунандаи энергияи барқароршаванда хоҳад шуд.
Аз соли 2015 инҷониб дар ҷаҳон назар ба иқтидорҳои тавлиди нерӯи барқи “энергияи тоза” (нерӯгоҳи атомӣ, офтобӣ, обӣ ва шамолӣ) ба истифода дода шудаанд, ки нисбат ба иқтидорҳои карбогидридҳои истихроҷшуда (нефт, газ ва ангишт) кор мекунанд. Соли гузашта дар ҷаҳон 178 ГВт иқтидорҳои нави энергияи барқароршаванда ба кор андохта шуданд. Тибқи пешгӯии IEA, дар панҷ соли оянда НБО аз ҷиҳати иқтидорҳои нав дар соҳаи энергетика аз гази табиӣ ва ангишт пеш хоҳад рафт.
Оҷонсӣ аз эҳтимоли аз даст додани мавқеъҳои гази табиӣ дар ин сегмент ҳушдор медиҳад, ки онро ангишти арзонтар ва инчунин энергияи офтобӣ ва шамол, ки рақобатпазириро афзоиш медиҳанд, аз байн хоҳанд бурд. Афзоиши истехсоли ангишт кафолат медихад, ки «ифлостарин сузишвории истихрочшуда» манбаи калонтарини истехсоли кувваи электр бокй мемонад. Ҳоло ангишт тақрибан 27% истеъмоли ниҳоии энергияи ҷаҳонро ташкил медиҳад. Тибқи пешгӯиҳои оҷонсӣ, ин ҳиссаи танҳо то соли 2040 то 22% коҳиш хоҳад ёфт. Дар ҳоле ки НОБ то ин сана, тибқи гузориши охирини IEA, метавонад ҳамагӣ 18% тамоми эҳтиёҷоти инсониро ба нерӯи барқ таъмин намояд.
Дар панҷ соли оянда тақрибан 41% афзоиши истеъмоли энергияи барқароршаванда ба Чин рост меояд. То соли 2023 дар кишвар 438 ГВт «энергияи тоза» ҷорӣ карда мешавад, ки ба Чин имкон медиҳад, ки аз Иттиҳоди Аврупо пеш ояд ва бузургтарин истеъмолкунандаи энергияи барқароршаванда гардад. Аз чумла, дар панчсола 40 фоизи истехсоли энергиям офтоб дар чахон дар хамин долат чамъ карда мешавад. Бо вуҷуди ин, аз рӯи фоиз, пешвои энергияи сабз Бразилия хоҳад буд, ки то охири давраи пешбинишаванда зиёда аз 45% истеъмоли энергияи худро аз НОБ (асосан гидроэнергетика ва биоэнергия) таъмин хоҳад кард. Иёлоти Муттаҳида, ки дар замони Обама яке аз пешсафони нерӯи таҷдидшаванда буд, ҳоло ба далели тасмимҳои маъмурияти Трамп дар рушди ин бахш бо замонҳои пешгӯинашаванда рӯбарӯ шудааст. IEA тахмин мезанад, ки нерӯи офтобӣ ва шамол дар Иёлоти Муттаҳида афзоиш меёбад.
Биоэнергетикаи замонавӣ дар RES як “нуқтаи кӯр” аст
Мувофиқи маълумоти IEA, ин манбаи аз ҳама нодида гирифтани энергия аст, гарчанде ки дар соли 2017 он нисфи истеъмоли тамоми “энергияи тоза”-ро ташкил дод. Ба гуфтаи раиси Оҷонси байналмилалии энержӣ Фотиҳ Бирол, биоэнергетикаи муосир партовҳои газҳои гулхонаӣ дар тамоми давраи истеҳсолиро коҳиш медиҳад, ки оқибатҳои иҷтимоӣ, экологӣ ва иқтисодии истеъмоли энергияро коҳиш медиҳад, аз ин рӯ, ин сегменти энергияи барқароршаванда барои рушди минбаъда дурнамои бузург дорад. Афзоиши талабот ба сӯзишвории биологӣ дар сегменти нақлиёт ва инчунин дар истеҳсоли энергияи гармӣ мушоҳида мешавад. “Биоэнергетикаи муосир як гигантест, ки дар пасманзари дигар манбаъҳои барқароршавандаи энергия мушоҳида нашудааст” гуфт Бирол. Дар ҳоле ки соли гузашта ин сегмент ҳамон миқдори истеъмоли ҷаҳонии манобеъи таҷдидшавандаро бо энергияи офтобӣ ташкил медод, энергияи обй ва шамол якчоя. Дар сегменти нақлиёт, дар мавриди RES, дар панҷ соли оянда сӯзишвории биологӣ бартарӣ хоҳад дошт. Ҳарчанд истеъмоли нерӯи барқ тавассути нақлиёти барқӣ (вагонҳои электрикӣ, автобусҳои электрикӣ, нақлиёти роҳи оҳан ва дигар воситаҳои нақлиёт) то соли 2023 (аз базаи паст) 65% афзоиш хоҳад ёфт. Илова бар ин, биоэнергетикаи замонавӣ, тибқи маълумоти агентӣ, айни замон 70% энергияи гармӣ бо истифода аз манбаъҳои барқароршавандаи энергия истеҳсол мешавад.